لوله پلی اتیلن چیست و چه کاربردی دارد؟

زمان مطالعه: ۶ دقیقه

لوله پلی اتیلن چیست و چه کاربردی دارد؟

لوله پلی اتیلن یک مدل از پرکاربردترین لوله های مورد استفاده در صنعت، کشاورزی و پروژه های عمرانیست که در سایزها و ابعاد مختلف برای مصارف گوناگون ساخته می شود.

در این متن شما عزیزان را با جنس ، خواص و کاربرد لوله پلی اتیلن آشنا نموده و همچنین دلیل برتری آن نسبت به سایر لوله های فولادی ، چدنی و بتنی را بررسی می کنیم.

پلی اتیلن چیست

به طور کلی پلاستیک ها به چند دسته کلی تقسیم بندی می شوند مانند پلی اتیلن (PE)، پلی وینیل کلراید (PVC)، پلی استر (PET)، پلی استایرن (PS) و … که هرکدام با توجه به خواصی که دارند در مصارف خانگی ، صنعتی، کشاورزی و … استفاده می شوند. مثلا دسته ای از پلاستیک ها مناسب صنایع غذایی و بسته بندی محصولات غذایی هستند و دسته دیگر صرفا مصارف صنعتی دارند.

از آنجایی که این متن به بررسی لوله پلی اتیلن اختصاص دارد درباره انواع دیگر پلاستیک ها صحبت نمی کنیم و توجه خود را به آن معطوف می کنیم.

پلی اتیلن یک مدل پلاستیک پرکاربرد در صنعت است و جالب است بدانید تقریبا پرکاربرد ترین پلاستیک مورد استفاده در جهان است (این مطلب را ویکی پدیا نیز تایید می کند). این نوع پلاستیک در ساخت لوله ها به میزان قابل توجهی به کار می رود، می توان حین تولید ماده با اضافه کردن موادی در ساختار آن، خواص مختلفی در آن به وجود آورد تا برای استفاده در شرایط خاص، ویژگی های مطلوبی (مانند استحکام بیشتر) داشته باشد.

اما این ماده چه خواصی دارد که اینقدر پرکاربرد شده و در ساخت لوله ها از آن استفاده می شود؟

این خواص را می توان به صورت خیلی خلاصه اینگونه نوشت.

مقاومت مکانیکی (استحکام زیاد) در عین انعطاف پذیری مناسب

اگر چه مقاومت مکانیکی و توانایی تحمل فشار پلاستیک نسبت به فولاد، چدن و بتن کمتر است ولی به لطف پیشرفت دانش علم مواد، امروزه لوله های تولید شده استحکام زیادی دارند و با رعایت مسائل مهندسی می توانند به جای فولاد و بتن به کار روند بدون اینکه مشکلی به وجود آید.

قابلیت جوشکاری (به روش های مخصوص جوش پلاستیک)

پلی اتیلن قابلیت جوشکاری دارد و می توان قسمت های مختلف لوله را به یکدیگر جوش داد تا سیال از لوله نشت نکند، البته منظور از جوشکاری جوش مخصوص پلاستیک است مانند جوش اکستروژن (نه جوشکاری با الکترود فولادی!!!) در شکل زیر یک دستگاه مخصوص جوشکاری لوله های پلاستیکی را مشاهده می کنید.

ناگفته نماند در بعضی پروژه ها به جای جوشکاری از روش های اتصال پیچی، فلنچی و یا کوپلینگ های مخصوص با توجه به سایز لوله برای اتصال لوله ها به یکدیگر استفاده می شود، این روش ها خصوصا در مواقعی که اتصال یک لوله پلی اتیلن به لوله فولادی مورد نیاز است و یا در سر راه لوله می بایست یک شیر کنترل قرار داده شود، ضرورت پیدا می کند.

مقاومت در برابر مواد شیمیایی ، اسیدها و …

مقاومت پلاستیک نسبت به اسیدها، بازها و عوامل خورنده ای که در صنایع شیمیایی استفاده می شود بیشتر از انواع فولادها و چدن ها بوده و می توان گفت پدیده خوردگی که در فلزات بسیار مرسوم است و دردسر ایجاد می کند، در لوله های پلی اتیلن وجود ندارد.

عمر بسیار طولانی

همانطور که می دانید تجزیه پلاستیک ها در طبیعت چند صد سال طول می کشد، از همین خاصیت پلاستیک ها می توان برای ساخت سازه هایی با عمر بسیار طولانی استفاده نمود، مثلا لوله ای که از فولاد ساخته شده چند ده سال بیشتر عمر نمی کند (بسته به شرایط نگهداری) ولی لوله پلی اتیلن چند صد سال عمر می کند و دچار تجزیه و خوردگی نخواهد شد. شکل زیر فرسودگی لوله های چدنی در اثر خوردگی را نشان می دهد، چنین اتفاقی هیچ گاه برای لوله های پلاستیکی نخواهد افتاد.

وزن بسیار کم

وزن بسیار کم پلاستیک نسبت به فولاد و بتن باعث شده حمل و نقل، جابه جایی و جایگذاری آن به سهولت انجام پذیرد.

البته پلی اتیلن معایبی نیز دارد مانند استحکام و تحمل دمایی کمتر نسبت به فولاد به بتن.

بنابراین اگر قرار است لوله های مورد استفاده در حرارت های بسیار بالا (مثلا ۳۰۰ درجه سانتیگراد) به کار گرفته شوند و یا تحت فشارهای بسیار بالا قرار می گیرند باید از فولاد یا بتن استفاده کنید.

مثلا اگر قرار است لوله ای تا عمق ۱۰ متر در زیر زمین مدفون شود لوله پلی اتیلن می تواند مورد استفاده قرار گیرد (البته نوع خاصی از آن مقاومت لازم تا عمق ۱۰ متر را دارا می باشد برای این کار باید با کارخانه سازنده لوله هماهنگ شود) اما اگر قرار است لوله در عمق ۱۰۰ متری زمین استفاده شود و یا فشار داخلی بسیار زیادی را باید متحمل شود، نمی توان از لوله پلاستیک استفاده کرد و ناچار به استفاده از لوله های آهنی یا بتنی هستیم.

کاربرد لوله پلی اتیلن

تا اینجا با خواص این لوله ها و احتمالا کمی با کاربرد آنها در صنایع و عمران آشنا شده اید، لوله پلی اتیلن نه تنها در صنایع و عمران، بلکه در کشاورزی و مصارف خانگی نیز کاربرد گسترده ای دارد، در ادامه توضیح مختصری در رابطه با کاربردهای آن خواهیم داد.

کاربرد لوله پلی اتیلن در کشاورزی

آبیاری زمین های کشاورزی و باغ ها به سه روش آبیاری غرقابی، بارانی و تحت فشار انجام می گیرد.

امروزه به علت مشکل کم آبی تقریبا آبیاری غرقابی منسوخ شده و آبیاری بارانی و تحت فشار (آبیاری قطره ای نیز گفته می شود) جایگزین روش سنتی آبیاری غرقابی شده اند.

با استفاده از روش های آبیاری بارانی و تحت فشار می توان سطح زیر کشت را افزایش داده و تولید محصول (با همان میزان آب) را چند برابر کرد.

برای آبیاری تحت فشار و بارانی، لوله پلی اتیلن به صورت گسترده استفاده می شود.

لوله پلی اتیلن در انتقال فاضلاب

برای انتقال فاضلاب شهری و روستایی از نوع خاصی از لوله (که تحت عنوان دوجداره، اسپیرال یا کاروگیت شناخته می شوند) استفاده می شود، این لوله ها نیز در ابعاد مختلف برای انتقال فاضلاب شهرها، روستاها، جمع آوری آب های سطحی، زهکشی و … استفاده می شوند.

لوله پلی اتیلن در انتقال گاز

با توجه به خواص و مزیت های گفته شده برای این لوله ها می توان آنها را در انتقال پروژه های انتقال گاز نیز به کار برد.

برای انتقال گاز از لوله فشار قوی استفاده می کنند تا تحمل فشار داخلی گاز را داشته باشد، البته فشار گاز داخل لوله نباید از یک حدی بیشتر باشد در غیر این صورت می بایست از لوله های فلزی استفاده کرد.

لوله پلی اتیلن به عنوان محافظ کابل

در بسیاری از موارد برای انتقال برق فشار ضعیف نیازی به استفاده از دکل های برق نیست و می توان کابل های برق را بر روی زمین و یا در داخل زمین قرار داد و برای محافظت از آنها از لوله پلی اتیلن استفاده کرد، بنابراین این لوله ها می توانند برای محافظت کابل های برق در برابر آب، جانواران، آسیب های فیزیکی، رعد و برق و …. استفاده شوند.

سایر کاربردهای لوله پلی اتیلن

علاوه بر کاربردهای گسترده ای که تا اینجا اشاره شد، این مدل لوله ها در لوله کشی آب ساختمان ها، پروژه های بزرگ آبرسانی از یک شهر به شهر دیگر، کاور محافظ برای لوله های فولادی، تزریق سیمان به پی ساختمان، لوله های شوفاژ و بسیاری از کاربردهای دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

مطالب مفید دیگر :

تفاوت لوله پلی اتیلن تک جداره با لوله پلی اتیلن دو جداره – اتصالات پلی اتیلن – لوازم آبیاری – قیمت لوله – لوله کشی فاضلاب در ساختمان